Web 3 là thế hệ quan trọng tiếp theo của Internet, hứa hẹn giành lại quyền kiểm soát cho người dùng từ tay các tập đoàn công nghệ lớn hiện nay. Trong bài viết này, chúng ta sẽ xem xét Web 3 sẽ làm được gì và nó sẽ lật đổ các tập đoàn tập trung hiện thống trị web như thế nào.
Lý Do Của Sự Tái Phân Phối Quyền Kiểm Soát
Phần lớn các nền tảng Internet đang bị kiểm soát bởi chỉ một số ít các công ty quyền lực như Facebook, Google, Twitter. Những gã khổng lồ công nghệ này thường xuyên thu thập thông tin người dùng để bán quảng cáo. Điều này đã khiến nhiều người muốn tái phân phối quyền kiểm soát thông tin trên mạng.
Web 1.0: Giai Đoạn Khởi Đầu
Giai đoạn đầu tiên của Internet (Web 1.0) được đánh dấu bởi cách người dùng tương tác ban đầu với web. Lúc này, người dùng chủ yếu sử dụng nội dung một cách thụ động. Web 1.0 chỉ để đọc, không viết, và là tĩnh thay vì động.
Web 2.0: Giai Đoạn Tương Tác
Giai đoạn tiếp theo của Internet là Web 2.0, nơi người dùng tạo nội dung trên các nền tảng như YouTube, Facebook, Twitter. Internet lúc này mang tính xã hội và cộng tác nhiều hơn, nhưng điều này thường phải trả giá bằng thông tin cá nhân.
Web 3.0: Tương Lai của Internet
Web 3.0 là bước tiếp theo của Internet. Hiện tại, nó vẫn đang được xây dựng, vì vậy chưa có định nghĩa duy nhất về Web 3.0. Tuy nhiên, nói chung, Web 3.0 đề cập đến Internet được tạo ra bởi các mạng phi tập trung, chẳng hạn như Bitcoin, Ethereum, Polkadot, Cardano, Solana, Filecoin, Helium, The Graph.
Điểm đổi mới quan trọng của các mạng này là không có thực thể duy nhất nào có thể kiểm soát, và không cần lòng tin vào bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào. Mọi người dùng và nhà điều hành mạng phải tuân theo cùng một bộ quy tắc được mã hóa cứng, gọi là giao thức đồng thuận.
Điểm đặc biệt khác là mạng cho phép giá trị hoặc tiền được chuyển giữa các tài khoản. Hai điều này (phân quyền và tiền Internet) là chìa khóa để hiểu Web 3.0.
Ai Đã Phát Minh Ra Web 3?
Giống như các phiên bản web trước, không có người sáng tạo duy nhất tạo ra Web 3.0. Nó phát triển nhờ sự hợp tác của các cá nhân và tổ chức khác nhau. Những người tham gia vào nền tảng hợp đồng thông minh trên blockchain, chẳng hạn như Ethereum, Polkadot và Cardano, được công nhận là những người dẫn dắt Web 3.0.
Ưu Điểm Chính của Web 3.0
Ưu điểm chính của Web 3.0 là cố gắng giải quyết vấn đề lớn nhất từ Web 2.0: dữ liệu cá nhân bị thu thập và bán cho nhà quảng cáo hoặc bị hacker đánh cắp. Với Web 3.0, mạng được phân quyền, không có thực thể nào kiểm soát, và các ứng dụng phi tập trung (dApp) được xây dựng trên mạng sẽ mở. Tính mở của web phi tập trung có nghĩa là không một bên nào có thể kiểm soát dữ liệu hoặc giới hạn quyền truy cập.
Tiền Điện Tử và Nền Kinh Tế Token
Trên Web 3.0, tiền là tự nhiên. Thay vì dựa vào các mạng tài chính truyền thống, tiền trên Web 3.0 là tiền ngay lập tức, không biên giới và không cần sự cho phép. Tiền điện tử có thể được sử dụng để thiết kế các mô hình kinh doanh và nền kinh tế hoàn toàn mới, được gọi là tokenomics (nền kinh tế token). Ví dụ, quảng cáo trên web phi tập trung có thể thưởng cho người dùng token để xem quảng cáo.
Sử Dụng Web 3.0
Có rất nhiều dApp Web 3.0 hiện có sẵn. Các công cụ tài chính phi tập trung (DeFi) là một trong những sản phẩm phổ biến nhất, qua đó người dùng có thể cho vay, đi vay, token hóa tài sản, đưa ra dự đoán, đầu tư và giao dịch tài sản tiền điện tử. Chơi trò chơi, đánh bạc và đưa ra dự đoán cũng là những cách phổ biến để sử dụng Web 3.0.
Tương Lai của Web 3.0
Tương lai của Web 3.0 là tăng cường mức độ sử dụng, khả năng sử dụng và khả năng mở rộng. Để tầm nhìn về Web 3.0 trở thành hiện thực, nhiều người sẽ phải bắt đầu sử dụng các dapp của Web 3.0. Điều này đòi hỏi sự phát triển của nhiều dapp hơn, dễ sử dụng hơn và hấp dẫn hơn đối với người dùng không chuyên về kỹ thuật.
Cuối cùng, với Ethereum, nền tảng hợp đồng thông minh lớn nhất và phổ biến nhất, thường xuyên ở mức gần hết công suất, các mạng Web 3.0 sẽ cần phải mở rộng quy mô và có thể xử lý nhanh hàng triệu giao dịch nếu muốn cạnh tranh với các đối tác Web 2.0.
Web 3.0 đại diện cho một tương lai nơi Internet không còn bị kiểm soát bởi một số ít các tập đoàn quyền lực. Thay vào đó, nó là một mạng lưới phân quyền, nơi người dùng có toàn quyền kiểm soát thông tin cá nhân của họ và có thể tham gia vào nền kinh tế kỹ thuật số mới mà không cần sự cho phép của bất kỳ ai.